ವಿಮಾನದ 'ಕಪ್ಪು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ': ಅಪಘಾತದ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುವ ಅದ್ಭುತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ!

ಯಾವುದೇ ವಿಮಾನ ದುರಂತದ ಸುದ್ದಿಯ ನಂತರ ಕೇಳ ಸಿಗುವ ಮತ್ತೊಂದು ಸುದ್ದಿಯೇ ವಿಮಾನದ 'ಬ್ಲಾಕ್ ಬಾಕ್ಸ್' ನ ಶೋಧ ಕಾರ್ಯ. ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ವಿಮಾನ ದುರ್ಘಟನೆ ಸಂಭವಿಸಿದಾಗಲೂ, ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಮೊದಲು ಹುಡುಕುವುದು ಒಂದೇ ವಸ್ತುವನ್ನು – 'ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌' ಅಥವಾ 'ಕಪ್ಪು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ'. ಆದರೆ, ಈ ಕಪ್ಪು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಎಂದರೇನು? ಅದು ಕಪ್ಪಾಗಿರುತ್ತದೆಯೇ? ಒಂದು ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತದ ಹಿಂದಿನ ನಿಗೂಢ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಇದು ಹೇಗೆ ಬಯಲು ಮಾಡುತ್ತದೆ? ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಪ್ರಯಾಣಿಕನೂ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ತನ್ನ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನವನ್ನು ತಲುಪಬೇಕೆಂಬುದೇ ವಾಯುಯಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿ. ಆದರೆ, ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದಾಗ, ಅದರ ಕಾರಣವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿ, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ತಪ್ಪುಗಳು ಮರುಕಳಿಸದಂತೆ ತಡೆಯುವುದು ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯ. ಈ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವುದೇ ಈ 'ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌'.

'ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌' ಕಪ್ಪಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ! ಹಾಗಾದರೆ ಅದರ ಬಣ್ಣ ಯಾವುದು?

ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಒಂದು ಅಚ್ಚರಿಯ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ, 'ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌' ಎಂದಿಗೂ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅದನ್ನು ಕಡು ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೂ ಇದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ವಿಮಾನವು ಪತನಗೊಂಡು ಅದರ ಅವಶೇಷಗಳು ಕಾಡು, ಸಮುದ್ರ ಅಥವಾ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಾಗ, ಈ ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣವು ದೂರದಿಂದಲೇ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ತನಿಖಾ ತಂಡಕ್ಕೆ ಅದನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಬಹಳ ಸುಲಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ಇದಕ್ಕೆ 'ಕಪ್ಪು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವೇನು? ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಉಪಕರಣದ ಒಳಭಾಗವು ಬೆಳಕನ್ನು ತೂರದಂತೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕತ್ತಲಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು, ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಹೆಸರು ಬಂದಿರಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ನ ಒಳಗೇನಿದೆ? ಅದು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ?

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿಯೂ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗುವ 'ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌' ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಉಪಕರಣಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಇವೆರಡೂ ವಿಮಾನದ ಬಾಲದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ (Tail section) ಇರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತಕ್ಕೀಡಾದರೂ ಈ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ.

1. ಕಾಕ್‌ಪಿಟ್ ವಾಯ್ಸ್ ರೆಕಾರ್ಡರ್ (CVR - Cockpit Voice Recorder)

ಇದು ವಿಮಾನದ ಕಾಕ್‌ಪಿಟ್‌ನಲ್ಲಿ (ಪೈಲಟ್‌ಗಳು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಳ) ನಡೆಯುವ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

• ಏನನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ?
  • ಪೈಲಟ್‌ಗಳ ನಡುವಿನ ಮಾತುಕತೆ.
  • ಪೈಲಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಏರ್ ಟ್ರಾಫಿಕ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ (ATC) ನಡುವಿನ ಸಂವಹನ.
  • ಕಾಕ್‌ಪಿಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಬರುವ ಎಂಜಿನ್‌ನ ಶಬ್ದ, ಅಲಾರಂಗಳು, ಸ್ವಿಚ್‌ಗಳ ಸದ್ದು, ಮತ್ತು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಅಸಹಜ ಶಬ್ದಗಳು.
• ಕೆಲಸದ ವಿಧಾನ: ಇದು ವಿಮಾನದ ಹಾರಾಟದ ಕೊನೆಯ ಎರಡು ಗಂಟೆಗಳ ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಹಳೆಯ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಹೊಸತು ತಾನಾಗಿಯೇ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಆಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ (Loop Recording). ಅಪಘಾತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕಡಿತಗೊಂಡರೂ, ಇದು ತನ್ನದೇ ಆದ ಬ್ಯಾಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

2. ಫ್ಲೈಟ್ ಡೇಟಾ ರೆಕಾರ್ಡರ್ (FDR - Flight Data Recorder)

ಇದು ವಿಮಾನದ ಹಾರಾಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾವಿರಾರು ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸುವ 'ಡಿಜಿಟಲ್ ಡೈರಿ' ಇದ್ದಂತೆ.

• ಏನನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ?
  • ಹಾರಾಟದ ವೇಗ (Airspeed): ವಿಮಾನವು ಎಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
  • ಎತ್ತರ (Altitude): ವಿಮಾನವು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಎಷ್ಟು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿತ್ತು.
  • ಲಂಬ ವೇಗ (Vertical speed): ವಿಮಾನವು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ವೇಗ.
  • ವಿಮಾನದ ದಿಕ್ಕು (Heading): ವಿಮಾನವು ಯಾವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
  • ಎಂಜಿನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ (Engine Performance): ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಎಂಜಿನ್‌ನ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ.
  • ಫ್ಲ್ಯಾಪ್ಸ್, ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್‌ನ ಸ್ಥಿತಿ: ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಫ್ಲ್ಯಾಪ್ಸ್ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್‌ನ ಸ್ಥಾನ.
  • ಆಟೋಪೈಲಟ್ ಸ್ಥಿತಿ (Autopilot Status): ಆಟೋಪೈಲಟ್ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿತ್ತೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ.
• ಕೆಲಸದ ವಿಧಾನ: ಆಧುನಿಕ ಎಫ್‌ಡಿಆರ್‌ಗಳು ವಿಮಾನದ ಹಾರಾಟದ ಕೊನೆಯ 25 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲದ 88 ರಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ವಿವಿಧ ನಿಯತಾಂಕಗಳನ್ನು (parameters) ದಾಖಲಿಸಬಲ್ಲವು. ಈ ಡೇಟಾವು ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ವಿಮಾನದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ವಿನಾಶವನ್ನೇ ಮೆಟ್ಟಿ ನಿಲ್ಲುವ 'ಅವಿನಾಶಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ'!

ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕಠಿಣ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.

• ತೀವ್ರ ಒತ್ತಡ: 3400 G's (ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ 3400 ಪಟ್ಟು) ಒತ್ತಡವನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ.
• ಅಧಿಕ ತಾಪಮಾನ: 1,100°C ಯಷ್ಟು ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗಂಟೆಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಸುಡದೆ ಉಳಿಯಬಲ್ಲದು.
• ಆಳ ಸಮುದ್ರದ ಒತ್ತಡ: 20,000 ಅಡಿ ಆಳದ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಸಹ ತಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲದು.
• ರಚನೆ: ಇದನ್ನು ಟೈಟಾನಿಯಂ ಅಥವಾ ಸ್ಟೇನ್‌ಲೆಸ್ ಸ್ಟೀಲ್‌ನಂತಹ ಅತ್ಯಂತ ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾದ ಲೋಹಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪದರಗಳ ನಿರೋಧಕ (insulation) ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಅಪಘಾತದ ನಂತರ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವುದು ಹೇಗೆ?

ವಿಮಾನವು ನೀರಿಗೆ ಬಿದ್ದಾಗ, ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಂಡರ್ ವಾಟರ್ ಲೊಕೇಟರ್ ಬೀಕನ್ (Underwater Locator Beacon - ULB) ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಶ್ರವಣಾತೀತ (ultrasonic) 'ಪಿಂಗ್' ಸಂಕೇತವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಸೋನಾರ್ ಉಪಕರಣಗಳ ಮೂಲಕ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಬಹುದು. ಈ ಬೀಕನ್‌ನ ಬ್ಯಾಟರಿಯು ಸುಮಾರು 30 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಅಷ್ಟರೊಳಗೆ ಅದನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ನ ಮಹತ್ವ

ಅಪಘಾತದ ನಂತರ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ ಪತ್ತೆಯಾದ ಮೇಲೆ, ಅದನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ, ತಜ್ಞರು ಸಿವಿಆರ್‌ನಿಂದ ಪೈಲಟ್‌ಗಳ ಕೊನೆಯ ಕ್ಷಣದ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎಫ್‌ಡಿಆರ್‌ನಿಂದ ವಿಮಾನದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಡೇಟಾವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ.

• ಪೈಲಟ್‌ಗಳು ಏನಾದರೂ ಅಪಾಯದ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದ್ದರೇ?
• ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಯಾಂತ್ರಿಕ ದೋಷ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತೇ?
• ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದವೇ?
• ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯದಂತಹ ಬಾಹ್ಯ ಕಾರಣಗಳಿದ್ದವೇ?

ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ ಅಪಘಾತದ ಮೂಲ ಕಾರಣವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಜಾಗತಿಕ ವಾಯುಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹೊಸ ಸುರಕ್ಷತಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದ ಭವಿಷ್ಯದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಪ್ರಯಾಣವು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗುತ್ತದೆ.

ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, 'ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಉಪಕರಣವಲ್ಲ, ಅದು ಪ್ರತಿ ವಿಮಾನ ದುರಂತದ ನಂತರವೂ ನಮಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸುವ, ವಾಯುಯಾನವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಸುವ ಒಂದು ಮೌನ ಸಾಕ್ಷಿ.